woensdag 22 april 2009

Zorg voor kinderen van gedetineerde vrouwen

Kinderen van gedetineerde vrouwen dreigen tussen de wal en het schip te vallen, wanneer de echte vader buiten beeld is.

Middenklasse vaders kunnen na een scheiding te maken krijgen met weigering van co-ouderschap. Regelmatig is er georganiseerde 'sociale steun' van familie en of de omgeving, om de vader uit het leven van de kinderen te verstoten. In het verleden gingen 'rooie familierechters' mee met eisen van vrouwelijke slachtoffers door te 'vergeten' om voor naleving van hun eigen uitspraken te zorgen. Minister Kalsbeek in de negentiger jaren zorgde voor wettelijke onduidelijkheid rond de noodzaak van erkenning van een vader voor kinderen. Nog vorig jaar raakten ongeveer 15.000 kinderen hun vader voor het eerst kwijt. Daar komen jaarlijks nog eens zo'n 15.000 kinderen bij die veel te weinig met hun vader samen zijn.

De pvda steekt de hand in eigen boezem en per 1 maart jongstleden trad de Wet tot behoud van ouderschap in werking, die voorziet in zorg voor beide ouders. Tegenwoordig worden boetes en taakstraffen opgelegd. Ook justitie pakt zijn taak op om vadervervreemding actief te vervolgen. Veelal volstaat een lik op stuk beleid met een relatief lichte taakstraf om dit soort moeders op het rechte pad te brengen. Wanneer echter recidive op de loer ligt, is aan een meer zware straf of dreiging niet te ontkomen.

Gevangenisstraf

Op dit moment is voor jaarlijks ongeveer 4000 kinderen onvoldoende zorg geregeld wanneer hun moeder in de gevangenis belandt. In een enkel geval is er een sex vriend die een poging doet een maaltijd voor de kinderen te maken. Of is er een oudere broer of zus die de zorg tijdelijk overneemt. Regelmatig gaat het om gescheiden vrouwen waar de vader buiten beeld is geraakt. Middenklasse vaders scheiden vaak als de criminele activiteiten van de vrouw beginnen, ruim vóor de detentie periode. In dergelijke gezinnen bestaat een grote kans dat de kinderen later ook in de criminaliteit terecht komen. Van de jongeren zonder criminele ouders gaat 11 procent de fout in. Van de jongeren waarvan de moeder in de gevangenis zit, gaat maar liefst 35 procent de fout in. Voor jongeren waarvan beide ouders in de gevangenis zitten, ligt dit percentage nauwelijks hoger, namelijk op 40 procent.

De vrouwengevangenis in Lima

Er zijn jongeren die jarenlang van hun echte vader geïsoleerd zijn en hun vader onvoldoende hebben leren waarderen. Dan kunnen ze soms weigeren het gezag van hun vader te erkennen. Deze zogenoemde loyaliteitsproblemen kunnen in de pubertijd gevolgd worden door onaangepast gedrag, verstoring van de openbare orde en vandalisme. Dit verschijnsel heet het ´Parental Alienation Syndrome´. Door de verschijning van een nederlandse studie is hiervoor meer begrip. Door een eerste proefschrift heeft het de status van medische wetenschap verkregen.

Minister Rouvoet heeft beloofd de zorg voor kinderen van gedetineerde vrouwen te verbeteren. Volgens hem rust de zorg voor de opvang bij de ouders, in dit geval de vader. Op 20 april 2009 was er op televisie aandacht voor dit onderwerp. De uitzending was voorbereid door Pvda tweede kamerlid Lea Bouwmeester.

Voor bijna elk kind in de gemeentelijke basis administratie is vermeld, wie de vader is. Hoewel elke verloskundige praktijk zijn best doet de moeders tot betere gedachten te brengen, kan bij criminele vrouwen sprake zijn van ontkenning van vaderschap. Op de website Ouderverstoting.nl is meer geschreven over fraude bij geboorte aangiften, ook wel de heilige maagd Maria ziekte genoemd. Toch voor vrijwel alle kinderen is een vader erkend. In geval van gescheiden ouders komt vaak voor dat de vader buiten de gemeente woont waar de kinderen verblijven. Na vier maanden detentie wordt de vrouw uitgeschreven naar de basis administratie van de gemeente van de gevangenis.

Regionale teams

Inmiddels bestaan verschillende regionale teams om de ouderlijke macht voor kinderen van de vrouwen tot stand te brengen. Er zijn teams in de gemeenten Haaglanden, Eindhoven en Amsterdam. Voor een gemeentelijke dienst is het soms niet eenvoudig het adres van de vader te achterhalen. Men kan op de gok wat rondbellen naar verschillende andere gemeenten. Voor een meer professionele aanpak is een landelijke erkenningen administratie nodig. Het landelijke gezagsregister is hiertoe onvoldoende toegerust. Het eerder genoemde ontkennen van het gezag van erkende vaders komt in Nederland regelmatig voor. Het door Nederland geratificeerde VN kinderrechtenverdrag en het europees verdrag voor de rechten van de mens geven duidelijkheid over de ouderlijke macht van de échte (biologische) vader.

Keuzes maken

Voor de vaders is voorlichting nodig over de mogelijkheden van (gesubsidiëerde) kinderopvang. De zorg voor kinderen zal veelal gecombineerd worden met betaald werk. Ook het bieden van materiële welvaart is voor een goede opvoeding van belang. In veel gemeenten bestaan scholen met overblijf mogelijkheid tussen de middag.

In gevallen waar de vader ver weg woont, is soms nodig de kinderen over te schrijven naar een andere school. Mogelijk kan het team gedaan krijgen dat de vader tijdens de periode van detentie en/of uithuisplaatsing de woning van de kinderen gebruikt. Veelal kan huursubsidie worden aangevraagd. In gevallen waar de juridische status van de vader ten opzichte van de kinderen nog niet tot stand is gekomen, kan een kindgebonden budget een uitkomst voor hem zijn. Het team staat de vader terzijde met voorlichting over wat er is aan hulp om de zorg mogelijk te maken. Het is echter de vader zelf die zijn verantwoordelijkheid neemt en keuzes maakt. In overleg met de werkgever kan vader proberen werktijden aan te passen, opdat hij in de middag bij thuiskomst voor de kinderen een kopje thee kan schenken. Van belang is dat de kinderen een toekomst leren kennen zoals ieder kind nodig heeft.

Eigenlijk zou het systeem per 1 april jongstleden rond moeten zijn geweest. Terecht vind André Rouvoet dat een sluitend systeem nodig is en dat de gaten gedicht moeten worden. André, 'als ik het doe, wil ik het ook goed doen'. Er is een landelijk erkenningenregister nodig, zodat de regionale teams in staat zijn de vader te vinden. Dan kan het regelen van de zorg voor de kinderen door het team aan de vader worden overgedragen.

Met excuus aan de minister voor jeugd en gezin, dat deze tekst niet eerder tot stand kwam.

Theeschenkerij

---------- Volgend bericht ----------
Van: Redactie Kindindeknel
Datum: 23 april 2009 14:59
Onderwerp: Vaders van kinderen indien de moeder gedetineerd is
Aan: Lea Bouwmeester

1. Het is de bedoeling dat naar aanleiding van het artikel change in gang wordt gezet. Deze zomer richtte ik Conseo op.
2. Bij Kindindeknel organisatie zijn veel middenklasse vaders aangesloten. Vaak proberen zij voeling te houden met leeftijdsgenoten van hun kinderen, in afwachting van een proces over de zorg voor hun eigen kinderen. Mogelijk is er interesse om de zorg voor kinderen van gedetineerde vrouwen tijdelijk op te nemen. Welke mogelijkheden zijn hiervoor?
3. Er wordt een onderzoek aangehaald over jongeren die in de fout gaan. Welk onderzoek is dit?

---------- Doorgestuurd bericht ----------
Van: Bouwmeester L.T.
Datum: 28 april 2009 14:24
Onderwerp: RE: Vaders van kinderen indien de moeder gedetineerd is
Aan: Redactie Kindindeknel

Beste Bert Kerkhof,

Vriendelijk dank voor uw mail. U heeft helemaal gelijk dat het hier ook vaders betreft. Het probleem is dat er geen preventieve en signalerende aanpak is voor kinderen op het moment dat een van de ouders of allebei in de GGZ of detentie verblijven. Hier moet wat aan gebeuren. Ik neem uw suggestie mee en kom er op terug.  

Met vriendelijke groet,
Lea Bouwmeester
Kamerlid PvdA

---------- Volgend bericht ----------
Op 12 augustus 2009 12:50 schreef Bouwmeester Lea het volgende:

Geachte heer/ mevrouw,

Vriendelijk bedankt voor uw e-mail.

In verband met het zomerreces ben ik beperkt bereikbaar per mail.

met vriendelijke groet,
Lea Bouwmeester
Kamerlid PvdA

Labels: Opvoeden