dinsdag 14 april 2009

'Ik voel dat er iets in de lucht hangt'

Regelmatig een column schrijven, drie à vier zakelijke afspraken, ergens in het land een presentatie. Het leven van voetbal commentator lijkt op dat van een redacteur van Kindindeknel. Je bent afhankelijk van het podium dat je toegewezen krijgt. Het beste moet nog komen, zegt Wilfred Genee.

Bezeten van voetbal

Twee laar mocht Wilfred Genee genieten van zijn uitgekomen jongensdroom en ging hij door het leven als de nieuwe Mart Smeets van Nederland. Totdat de NOS de voetbalsamenvattingen terug kreeg en Nederland weer met het bord op schoot kroop voor Tom Egbers. Het hakte er stevig in bij de Fries, die in Groningen het vak leerde. Een gesprek met de voetbalpresentator over zijn roots, cabaret, Studio Sport, René van der Gijp, Johan Derksen en Groningen. “De mooiste stad ter wereld”.

Hoe presentator Wilfred Genee zichzelf ontdekte …

Door William Pomp

“Van kinds af aan wilde ik al televisiepresentator worden. Geen idee waar die drang vandaan kwam. Het zat op geen enkele manier in de familie. Mijn vader was vertegenwoordiger bij Venz en mijn moeder werkte bij de Postbank. Een doodnormaal gezin. Ik voetbalde bij MKV '29, de enige katholieke voetbalclub van Leeuwarden. Keeper. Een keurig jongetje. Ik had al snel door dat ik op het veld nooit de top zou halen. Toen ik Kees Jansma zondagsavonds op televisie zag, zei ik: dat wil ik ook. Op zich een opmerkelijke keuze, want ik was nogal verlegen, erg netjes en heel introvert.”

“Ik ging naar het gymnasium, Daar kreeg ik voor het eerst het besef dat er iets moest veranderen om uiteindelijk de grijze middenmoot te ontstijgen. In de klas bleef ik vooralsnog dat nette jongetje. Dat kwam tot uiting toen Jolling de Pree, nog altijd één van mijn beste vrienden, naast mij werd gezet bij scheikunde. Naast zo'n brave, gedreven, consciëntieuze leerling als ik was de kans groter dat hij tenminste nog iets opstak tijdens de les. Jolling is nu advocaat in Den Haag. Hij was anders dan ik, alternatiever, losser, uitgesprokener. Bovendien was hij voorzitter van de Leeuwarder Gymnasiasten Club. Om de twee weken was er een fuif, een bonte avond. Op een dag zei ik tegen Jolling: laat mij diskjockey zijn. Die eerste avond zat ik letterlijk met mijn hoofd onder de draaitafel, zo verlegen was ik. Die mensen maar denken. Waar komt die stem vandaan, Het duurde niet lang of ik gooide alle schroom van me af.”

“Ik ging samen met Jolling naar Groningen om rechten te studeren. Dat deed ik vooral voor mijn ouders. Zelf was ik liever naar de kunstacademie gegaan. Samen met nog een vriend gingen we aan de Meerpaal 117 in Lewenborg Wonen. Later vertrok ik zelf naar de Hereweg 23a. Groningen heeft heel veel voor me betekend. Ik ben in veel steden geweest, Buenos Aires, Tokyo, Minsk, maar Groningen blijft de mooiste stad van de hele wereld. Het komt omdat ik me daarvoor het eerst mezelf kon voelen. Tot mijn 22ste, 23ste zat ik in een keurslijf. In Groningen kwam ik los. Voor het eerst gaf ik toe aan wat ik daarvoor niet durfde. In aller1ei opzichten, relationeel, artistiek sociaal. Pas op mijn 23e dronk ik mijn eerste glas alcohol. Een vriend werd gedumpt door zijn vriendin. Hij kwam thuis en vroeg of ik mee ging de stad in. Tjsa, that's what friends are for. Bij de Drie Gezusters bestelde hij twee Bacardi cola. Het is flink laat geworden die avond.”

“De drang om me artistiek te ontwikkelen bleek uit allerlei dingen. Samen met mijn zus Nicky probeerde ik het als cabaret duo. Zij was muzikaal en ik wilde ontdekken of ik grappig was, dus schreven we ons in voor het cabaret­festival in de Groninger Stadsschouwburg en bereikten we zelfs de finale. Daar eindigde het ook. Onze act viel niet in de smaak. Een oorverdovende stilte. Adelheid Roosen zat in de jury. Ik vergeet haar commentaar nooit: 'het was wel aandoenlijk'. Verschrikkelijk. Zeg dan gewoon dat het klote is, Ik heb er van geleerd dat ik niet grappig ben. Weet wat je kan, maar vooral wat je niet kan.”

“Ik begon bij de Groninger stadsomroep OOG. Dat was meteen mijn ding. Ik werkte samen met Piet van Dijken, bekend van RTV Noord en nog altijd een goede vriend. Hij zei in 1995 al dat ik de nieuwe Mart Smeets zou worden. Zondagavond met het bord op schoot voor de buis en Wilfred Genee als presentator. Dat was mijn droom. En die is uitgekomen, al heeft het avontuur bij Talpa en RTL jammergenoeg maar twee jaar geduurd. We kregen veel kritiek op De Wedstrijden. Natuurlijk over die reclameblokken. Tja, als ik mocht kiezen, zou ik ook opteren voor een formule zonder onderbrekingen, maar dat is makkelijk lullen. De salarissen van Tom Egbers en Mart Smeets worden betaald door ons, het volk, maar bij Talpa en RTL werd iedereen betaald door John de Mol. Dan ligt het toch anders. Dan moet er toch reclame verkocht worden. Er was ook veel gezeur over de volgorde van de wedstrijden. De belangrijkste op het laatst. Het was een idee van De Mol. Hij vond dat er in totaliteit naar het programma moest worden gekeken. Door de duels te verdelen gaven we kleinere clubs ook meer de status van volwassenheid. In Engeland en Duitsland doen ze het niet anders.”

“Het huidige Studio Sport op zondagavond vind ik iets te snel en het intro duurt me iets te lang. Tom Egbers is wel een goeie autocue-presentator. Ik zat laatst een interview van hem te lezen. Hij heeft het over elke week drie miljoen kijkers. Dat gebeurde pas op 8 februari van dit jaar voor het eerst. Gemiddeld zitten ze daar nog wel iets onder. Wij zaten op 2,4, 2,5. Dat scheelt dus maar 300.000 kijkers. Dat zeg ik niet uit rancune, al ben ik er wel een week heel erg ziek van geweest dat ik mijn positie als presentator van de hoogmis van de sportrogramma's weer kwijt raakte. Zeker omdat de kwaliteit van het programma zelf niet slecht was. Ik was kwaad, vond het onterecht, was ontzettend chagrijnig. Tijdens wandelingen in het bos kwam ik tot het besef dat het alleen mijn gekrenkte ego was. Waarom deed ik zo moeilijk? Geen overwinning zonder nederlaag, toch? Ik pakte de draad weer op, al ging dat in het begin wel stroef. Je bent toch een beetje afhankelijk van het podium dat je toegewezen krijgt. Als ik tweejaar Studio Sport had gedaan, had ik nu een heel andere uitstraling en kredietwaardigheid gehad dan na twee jaar De Wedstrijden. Maar wat stelt het allemaal voor? Niemand stelt wat voor. Als je dat beseft, is het ineens niet zo moeilijk meer.”

“Ik ben blij met wat ik nu doe. Ik zie weer in dat ik de hele dag bezig kan zijn met dat wat ik het leukst vind op de hele aardbol. Ik ben bezeten van voetbal. Met volle teugen geniet ik van het praatprogramma dat ik op maandag bij RTL7 doe met Johan Derksen en René van der Gijp. We lachen wat af. Het doet me ook goed dat ik van mezelf merk dat ik beter ben geworden dan in de tijd dat ik Voetbal Insite deed met Johan en Willem van Hanegem. Meer een natuurlijke autoriteit. Een goede gespreksleider die er voor zorgt dat zijn gasten er goed uit komen.”

“Ik sta 's ochtends om acht uur op. Dan kijk ik eerst naar het voetbalnieuws. Vervolgens lees ik vier kranten. Daarna struin ik alles op internet af om te zien wat er nieuw is op voetbalgebied. Bijna elke dag moet ik wel een column of een verhaal schrijven, woensdags bijvoorbeeld voor het AD. Vervolgens heb ik meestal drie of vier zakelijke afspraken. Ergens in het land moet ik dagelijks Johan Derksen ontmoeten om het programma Doordekken voor Eredivisie live op te nemen. Een heel gedoe om onze agenda's op elkaar af te stemmen. Als het niet anders kan, staan we soms 's ochtends om zeven uur al ergens in een hotel over voetbal te ouwehoeren. En dan komen er ook nog regelmatig lezingen en presentaties in het land bij. Tussendoor bel ik met mensen uit de voetballerij en in het weekend probeer ik nog een wedstrijd mee te pakken.”

“Dat probeer ik allemaal te combineren met mijn Sociale leven, zeker sinds ik vorig jaar met Lili gentrouwd ben. René van der Gijp is eigenlijk onze cupido. Hij moest een benefiethockey­wedstrijd bij Klein Zwitserland opluisteren en belde of ik dat kon doen. Dat was goed. Oké, dan word je zo gebeld, zei hij. Dat was lili. Zij organiseerde die wedstrijd namens Unicef. Lili is hier gekomen toen in Iran de sjah werd verdreVen en de ayatollahs het overnamen. Zij is zelf namelijk geen moslima. Met haar achtergrond en vannit haar cultuur is Lili een rustpunt in mijn leven.”

“Ik doe met René van der Gijp vaak presentaties in het land. Zo is hij ook bij Johan en mij in het programma gekomen. Ik vind dat we met hem de perfecte balans hebben gevonden van harde grappen, humor, inhoud en entertainment. Bijna alle verhalen van René zijn bijzonder vermakelijk. Sommige heb ik al duizend keer gehoord. Het rare aan René is dat hij, als ik refereer aan zo'n verhaal, totaal anders kan reageren. Waar heb je het over, zegt hij dan. Totaal onberekenbaar.“

“Eén van zijn mooiste anecdotes van René vind ik wel die met Rinus Michels en het Nederlands elftal. Michels kondigt tijdens een voorbespreking voor de wedstrijd tegen Malta aan dat hij de volgende dag de hele wedstrijd Cyprus-Malta wil kijken. Waarop Gullit tegen Van der Gijp zegt: dat meent hij toch niet? De héle wedstrijd Cyprus-Malta? Van der Gijp weet raad en zegt: wacht maar. Hij gaat de stad in en haalt een pornoband. Ja, niet zomaar één, een hele smerige. Zo één waar de honden geen brood van lusten. De volgende dag wil Michels de video starten, als Gullit zegt: meneer Michels, heeft u nog even, ik moet nog even wat met u bespreken. Waarop Van der Gijp zijn slag slaat en de banden verwisselt. Even later komt Michels terug, start de video en gaat ijskoud zitten kijken. Zeker drie kwartier is het muisstil. Als de band halverwege is, staat Michels op en spreekt de legendarische woorden: heren, ik hoop dat jullie er wat van hebben opgestoken, de tweede helft kijk ik op mijn kamer. Er is nooit meer een woord aan vuil gemaakt. En dat moet je René dan laten vertellen. Geweldig.”

“Met Johan Derksen heb ik een speciale band. We delen niets, kunnen een uur samen in de auto zitten zonder dat er een woord valt, maar toch is er sprake van wederzijds respect. Dat voel ik. Ja, ondanks dat hij me uitmaakt voor ijdeltuit en weet ik wat. Wat is er mis met het verven van mijn haar? Grijs worden kan altijd nog, Als ik nog eens kinderen krijg, wil ik dat ze weten dat ik ooit mooi, zwart glanzend haar had. Dat Johan toch respect voor me heeft, merk ik aan kleine dingen. Dat zit 'em bijvoorbeeld in het feit dat hij mij als opvolger ziet voor de post van hoofdredacteur bij Voetbal International. Maar Johan zit er nog wel een jaar of vijf hoor. Bovendien wil ik nog zoveel. Een EK, een WK. Ik voel dat er iets in de lucht hangt. Het beste moet nog komen.”

Paspoort