woensdag 22 december 2004
Veel handtekeningen onder 'Manifest geheim geweld'
Naar aanleiding van de themaweek Geheim geweld van de nederlandse omroep in november is een initiatief ontstaan van een brief gericht aan de tweede kamer, hier de tekst:
Geachte parlementsleden,
In de afgelopen maanden is tijdens de research en opnames voor de programma's van de themaweek grote bezorgdheid ontstaan bij de programmakers over de manier waarop nederland omgaat met kindermishandeling. Grote bezorgdheid om de cijfers en de ernst van de situatie: 80.000 kinderen die per jaar worden mishandeld. 50 dode kinderen per jaar door mishandeling door ouders. 8 procent van alle 16-jarige meisjes is seksueel misbruikt door een familielid. Elk uur 1 melding van serieuze kindermishandeling bij de algemene meldpunten kindermishandeling (AMK's). Sinds 1 juli meer dan 1160 gezinnen op de wachtlijst van diezelfde AMK's (betreft gezinnen met meerdere kinderen). En ga zo maar door. Grote bezorgdheid over hoe de overheid de hulp níet organiseert vanuit het belang van het kind. Bezorgdheid over de nieuwe wet op jeugdzorg die hierin geen enkele verandering zal brengen. Grote bezorgdheid over dat beroepsgroepen die met kinderen werken niet verplicht zijn een vermoeden/weten van kindermishandeling te melden. Grote bezorgdheid over dat het in nederland niet normaal en vanzelfsprekend is om ondersteuning voor opvoedingsproblemen te vragen of te krijgen. Ontsteltenis over het feit dat in 10 europese landen het (sanctieloos) verboden is voor ouders om kinderen fysiek of psychisch te vernederen, maar dat in nederland nog altijd de grens zo is dat ouders ingrijpen van derden pas hoeven te dulden wanneer het kind ernstig lijdt.
Wellicht is dit alles bij u bekend en bent u er zelfs inmiddels een beetje aan gewend. Wij vinden echter dat dit zo niet langer kan. Er is geen enkel uitzicht op verbetering. Alle genomen maatregelen draaien uit op gerommel in de marge omdat ze inhoudelijk of financieel worden uitgekleed voordat ze worden ingevoerd. Wij vinden dat het zo niet langer kan. Er is genoeg geprobeerd zònder goede resultaten. Er zit volgens ons niets anders op dan ‘dat de hele boel op de schop moet’ zoals Paul Witteman in de NOVA-politiek uitzending van afgelopen vrijdag opmerkte. Een parlementair onderzoek naar het functioneren van de jeugdzorg; verbod op fysiek en psychisch vernederen van kinderen vastgelegd in de wet; landelijke invoering van verplichte meldcode's voor alle beroepsgroepen die met kinderen te maken hebben; het scheppen van een klimaat waardoor het voor ouders vanzelfsprekend wordt dat men opvoedingsondersteuning vraagt en krijgt.
De bezorgdheid bleek niet alleen onder de programmamakers te leven. Binnen de kortste keren ondertekenden anderen het manifest dat door ons werd opgesteld: bezorgde kinderrechters, hoogleraren, kinderartsen, politiemensen, hulpverleners, psychologen en pedagogen en zelfs het dagelijks bestuur van de MO-groep, het dagelijks bestuur van alle bureaus jeugdzorg. Wij vragen u zeer gedegen kennis te nemen van ons manifest en de maatregelen te nemen die wij vragen.
Hoogachtend,
Initiatiefgroep Manifest geheim geweld:
Hanneke Bouwsema (redacteur Tegenlicht/Vpro),
Kees Driehuis (eindredacteur Zembla/VARA),
Henneke Hagen (research Tegenlicht/Vpro),
Juliette van Paridon (redacteur Schooltv),
Hetty Hagens (redacteur Dubbel0/RVU),
Carla Boos (initiatief en eindredacteur Andere Tijden/Vpro),
Har Tortike (initiatief en freelance programmamaker)
Jos Aalders (partijrechtenkind.nl)
Commentaar van Kindindeknel …
De tekst is algemeen gehouden en spreekt een breed publiek aan. Intussen zijn er vele honderden handtekeningen verzameld. De brief houdt een aanklacht in over het functioneren van de diensten voor jeugdzorg en kinderbescherming. Het blijkt dat veel van de ondertekenaars bij jeugdzorg werkzaam zijn. Er zijn ook kinderrechters die het manifest onderschrijven. Het valt op dat geen van de ondertekenaars werkzaam is bij de kinderbescherming.
Eén van de ondertekenaars is Jos van Dongen, die de Zembla over de lijst van vermoorde kinderen samen met Marjon van Essen heeft gemaakt. Hij is mede-oprichter en bestuurslid van de Vereniging voor Onderzoeksjournalistiek, de VVOJ. Eerder maakte hij samen met Oscar van der Kroon uitzendingen over bouwfraude. Een nederlandse Academy Award kreeg hij in 2002 voor een documentaire over de zelfmoord van een vluchteling.
Als een rode draad door zijn bijdrage aan de themaweek loopt het verhaal van vader Chiel Grishaver. Hij moest toezien hoe zijn ex alle kontakten tussen zijn kinderen en hem verbrak. Zijn vierjarige zoon Angelo lag wekenlang in het ziekenhuis vanwege mishandeling door een vriend van zijn ex. De politie en de ziekenhuisartsen wisten dat ernstige mishandeling de oorzaak was, maar lieten dit op zijn beloop en waarschuwden zelfs niet de vader. Toen daarna zijn driejarige dochter Anoeska werd doodgeslagen, werd hij zelfs door de politie als verdachte beschouwd.
Vele jaren later, toen in de krant het verhaal kwam van Rowena Rikkers en haar vader Martin Huisman, werd Chiel Grishaver zich bewust dat de dood van zijn dochter het gevolg was van een falend rechtssysteem. Een systeem dat vaders na een scheiding van hun kinderen vervreemdt. Agenten probeerden hem in te prenten dat hij de dood van zijn dochter na een paar weken zou vergeten. Van de kinderbescherming mocht hij niet de waarheid vertellen over de toedracht.
Kinderen worden eenzijdig afhankelijk van een alleenstaande ouders en haar milieu, ook wanneer daar ernstige al dan niet onderkende psychische problemen zijn. De kinderen lopen daarbij onaanvaardbare risico's. Vele tientallen per jaar laten het leven. Andere schades betreffen ernstige ontwikkelingsachterstanden. Die komen vaak voor en hebben zelfs een epidemische omvang. De kinderen die het betreft houden er hun hele leven last van.
Bij zijn ondertekening schrijft Jos van Dongen: “Ik hoop dat veel meer mensen reageren en de politiek wakker schudden dat het zo echt niet verder kan”.
Nu het aankomt op concrete stappen van de politiek, is het nodig exact aan te geven waar het in de huidige praktijk van de jeugdzorg aan schort. Bij de bétere wetenschappers is bekend dat het alleenstaand ouderschap een grote risicofactor is voor de opvoeding van kinderen. In het manifest wordt de huidige rechtspraktijk van ontvadering na scheiding niet met zoveel woorden genoemd. Toch is het de achtergrond van veel mishandeling en kan daarom niet onbesproken blijven.
In het manifest wordt gepleit voor “landelijke invoering van verplichte meldcode's voor alle beroepsgroepen die met kinderen te maken hebben”. Meldcodes en labeling vereisen diagnostiek waarbij het ontvaderingsproces erkenning krijgt als een ernstige ontsporing van het familieleven.
Verder wordt gepleit voor “het scheppen van een klimaat waardoor het voor ouders vanzelfsprekend wordt dat men opvoedingsondersteuning vraagt en krijgt”. Meer toegespitst is nodig het waarborgen van juridische en culturele voorwaarden, zodat vaders na een scheiding (immers de helft van het aantal ouders van kinderen met verhoogd risico) hun ouderlijke bescherming voor de kinderen kunnen doen gelden.
Hoewel de jeugdzorg en de kinderbescherming in dit land zo'n miljard per jaar kost, staat in de brief dat het “financieel uitkleden” van maatregelen mede oorzaak zou zijn van het gerommel in de marge. Wel wordt in de brief genoemd, wat daarmee ook wordt bedoelt: “de hele zaak moet op de schop”.
Velen die het manifest hebben ondertekend, werken als onderzoeker aan universiteiten. En doen leidinggevend werk in vakgroepen in nauwe samenwerking met de huidige praktijk van jeugdzorg en kinderbescherming. Toch wordt gevraagd om parlementair onderzoek. Dat illustreert de crisis in de wetenschappelijke praktijk met betrekking tot de jeugdzorg. Het ontbreekt aan de juiste leiding en het is tijd voor suggesties vanuit de burgerij.
Wilt u het manifest mee ondertekenen? Mail naar: Partij Rechten van het Kind. Vermeld als onderwerp ‘manifest’ en uw naam, functie en woonplaats en schrijf daarbij alstublieft kort en bondig op welke maatregelen van de politiek worden verwacht.
  Bert Kerkhof